Corporatie 3.0 revisited - Ruim baan voor de wooncoöperatie ?

Het is alweer enige tijd geleden dat ik een ruimere taakopvatting door corporaties bepleitte. Het was mijn poging om een beweging tot stand te brengen richting een toekomstbestendige corporatiesector met oog voor verschillende varianten rond eigendom en beheer van vastgoed. Ik noemde het destijds ‘Corporatie 3.0’.

Helaas leidden de ontwikkelingen van de afgelopen jaren tot een sterke inperking van het taakveld waarbinnen corporaties mogen acteren. Daarmee zijn de mogelijkheden om invulling te geven aan het model zoals ik dat destijds schetste afgenomen. Voor enkele aspecten lijkt echter een nieuwe voedingsbodem te ontstaan: Zelfbeheer en de Wooncoöperatie.

Zelfbeheer is ‘hot’. Meer zeggenschap en in potentie lagere woonlasten lijken belangrijke drijfveren voor bewoners om ‘de handen uit de mouwen te steken’. In mijn werk merk ik dat ook corporaties steeds vaker de mogelijkheden van bewoners-zelfbeheer verkennen en op meerdere plaatsen inmiddels in gesprek zijn met groepen bewoners over de randvoorwaarden waarbinnen zoiets vorm kan krijgen.

Daarnaast biedt de herziene Woningwet ruimte voor bewoners om de mogelijkheden voor het oprichten van een wooncoöperatie te verkennen. Ook daar haken steeds meer corporaties aan, niet alleen vanuit een wettelijke verplichting, maar vooral vanuit hun maatschappelijke betrokkenheid. Helaas blijkt een combinatie van actieve bewoners en een welwillende corporatie nog geen garantie voor succes. Een onderzoek naar de financiering van wooncoöperaties dat ik samen met Rein Bakker (Stichting OpMaat) in opdracht van Platform31 uit mocht voeren laat zien dat er nog een aantal hindernissen genomen moet worden voordat wooncoöperaties op grote schaal kunnen floreren. 

Gezien de prominente positie die voor wooncoöperaties is ingeruimd in de herziene Woningwet ga ik ervan uit dat de belangrijkste belemmeringen op korte termijn uit de weg worden geruimd. Met welwillende medewerking van betrokken woningcorporaties kan zo, tegen de verdrukking in, toch de kiem worden gelegd voor het operationaliseren van het onder de noemer ‘corporatie 3.0’ gepresenteerde gedachtegoed.